ODZYSKIWANIE ENERGII Z HAMOWANIA - JAK PRZEBIEGA PROCES?
W chwili, kiedy kierowca zdejmuje nogę z gazu, silnik elektryczny odzyskuje część energii wykorzystanej uprzednio do rozpędzenia pojazdu. Przebieg procesu hamowania odzyskowego jest kontrolowany przez sterownik w oparciu o przyjęty algorytm. Algorytm hamowania odzyskowego działa w oparciu o sygnały z czujników pomiarowych (kąt położenia przepustnicy, pozycja pedału hamulca, prędkość pojazdu, pochodne położenia kątowego pedałów), a o intensywności hamowania elektrycznego decyduje wynik prowadzonych w czasie rzeczywistym obliczeń.
Podczas hamowania regeneracyjnego, gdy kierowca naciska pedał hamulca, silnik elektryczny spowalnia pojazd tak jak przy normalnym hamowaniu. Wytworzona energia jest następnie gromadzona w akumulatorze (48V lub akumulatorze wysokonapięciowym). Ilość gromadzonej w akumulatorze energii zależy od typu pojazdu. W przypadku hybryd mHEV i HEV energia ta może wspomagać silnik spalinowy, natomiast w samochodzie elektrycznym lub hybrydzie typu plug-in samodzielnie napędzać pojazd. Podczas zmniejszania prędkości pojazdu, odzysk energii może być realizowany tylko do pewnej granicznej prędkości pojazdu, która jest proporcjonalna do prędkości obrotowej silnika elektrycznego. Poniżej tej prędkości siła elektromotoryczna rotacji silnika elektrycznego jest za niska dla uzyskania znaczących efektów energetycznych.
Jeśli chodzi o transfer energii w pojazdach zelektryfikowanych i elektrycznych, to w intensywnym ruchu miejskim możliwy jest poziom odzysku energii kinetycznej w zakresie od 25% do 40%. Warto jednak uświadomić sobie, że ilość energii, jaką jesteśmy w stanie odzyskać nawet z najbardziej skutecznego hamowania regeneracyjnego jest za mała, aby w pełni naładować baterie hybrydy typu plug-in czy samochodu w pełni elektrycznego. Niemniej jednak każda odzyskana kilowatogodzina energii elektrycznej to prawdziwa oszczędność, która dowodzi skuteczności i wydajności nowoczesnych napędów.
JAK JEŹDZIĆ I HAMOWAĆ AUTEM ELEKTRYCZNYM LUB HYBRYDOWYM ABY OPTYMALIZOWAĆ ZUŻYCIE ENERGII?
To od kierowcy zależy, na ile odzysk energii w samochodzie będzie efektywy. Stosunkowo długi czas hamowania pozwala na bardziej efektywną konwersję energii mechanicznej na elektryczną przez układ hamowania regeneracyjnego. Przebieg procesu hamowania jest komfortowy, a efekty energetyczne bardzo dobre. Ruch miejski, który rządzi się swoimi prawami, wymusza na kierowcy stosunkowo częste zatrzymywanie się lub spowalnianie pojazdu, co pozwala odzyskać największą ilość energii. Aby rekuperacja zadziałała jak najbardziej skutecznie, należy hamować ze średnią siłą i unikać gwałtownego hamowania, które powoduje, że część energii jest tracona, ponieważ generator nie jest w stanie wykorzystać jej w całości do naładowania baterii.
Krótka droga hamowania nie zapewnia wysokiej efektywności odzysku energii. Jeśli zapotrzebowanie na siłę hamowania jest większe niż układ hamowania regeneracyjnego jest w stanie zapewnić, bądź gdy pojazd porusza się z niską prędkością i musi zostać zatrzymany, system uruchamia hamulce cierne. Oczywiście istnieją na drodze sytuacje, podczas których szybkie hamowanie jest koniecznością (np. w razie niebezpieczeństwa), jednak trzeba zdawać sobie sprawę, że nie zapewnia go układ hamowania regeneracyjnego. Podczas gwałtownego zatrzymania pojazdu hamowanie odzyskowe zadziała tylko w niewielkim stopniu, gdyż uruchamiane są hamulce, które przejmują główną rolę w procesie hamowania, by zapewnić wymagane bezpieczeństwo.